„Henio” – 23', 1996, reż. Andrzej Miłosz i Piotr Weychert

Był początek lipca 1946 r. W Kielcach zaginął ośmioletni Henio Błaszczyk. Ojciec powiadomił milicję. Chłopiec odnalazł się po dwóch dniach. Milicja kazała zgłosić się Błaszczykowi z synem. Pod komendą zebrał się tłum. Ludzie podawali sobie z ust do ust wiadomość, że chłopiec uciekł z piwnicy, w której przetrzymywali go Żydzi, porywający katolickie dzieci, by mordować je w celach rytualnych. Rozwścieczeni ruszyli na ul. Planty, gdzie znajdowała się siedziba gminy żydowskiej, w której znalazło schronienie 150 osób ocalałych z Zagłady. Tak zaczął się tzw. pogrom kielecki. Tymczasem Błaszczyka z chłopcem zatrzymano. Henryk Błaszczyk milczał przez 50 lat. W 1996 roku zdecydował się opowiedzieć przed kamerą o tym, co pozostało mu w pamięci z tamtych wydarzeń. Otóż jesienią 1945 roku, po powrocie ojca z Niemiec, dokąd był wywieziony na roboty, Błaszczykowie przenieśli się ze wsi do Kielc. Cierpieli straszną biedę, często głodowali. W okolicznościach, których Henryk nie zapamiętał, pewnego dnia opuścił miasto i furmanką pojechał do wsi Bielaki, gdzie zatrzymał się u Bartosińskich. Był tam szczęśliwy, nareszcie mógł się najeść. Chciałby tam zostać na zawsze, po trzech-czterech dniach wrócił jednak do domu. Ojciec nie krzyczał. Następnego dnia rano zaprowadził go na komendę milicji z nakazem: powiesz, że byłeś u Żydów, trzymali cię w piwnicy, ale żydowski chłopiec pomógł ci uciec przez okno. Kiedy Henio z ojcem zbliżali się do komendy, czekał już przed nią spory tłum rozwrzeszczanych ludzi. Henia zamknięto najpierw w ubikacji. Przesiedział tam kilka dni. Potem umieszczono go wraz z matką i starszym bratem. Wypuszczono ich dopiero w styczniu 1947 roku. Potem chłopiec wielokrotnie widywał w domu ubowców, z którymi ojciec pił wódkę. Rodzice ostrzegali go, by milczał, bo „UB utnie mu głowę”. Milczał więc. W jego opowieści jest sporo niejasności. Niektóre i jemu wydają się dziwne. Niczego już jednak nie wyjaśni i nie odpowie na żadne pytanie. Henryk Błaszczyk zmarł wkrótce po swym wyznaniu przed kamerą.

 

Henio – 23', 1996, dir. Andrzej Miłosz and Piotr Weychert

At the beginning of July 1946, an eight year-old boy Henryk (Henio) Błaszczyk was reported missing in Kielce by his father.  He was found after two days. The police ordered the father to bring the boy to the local police station. A crowd gathered outside and rumours started circulating that the boy had escaped from the cellar of a house in which he had been imprisoned by Jews who allegedly  kidnapped Jewish children and ritually murdered them. The crowd rushed to the local Jewish Commune on Planty Street, home to some 150 Jews who had survived the Holocaust. This is how the so-called Kielce Pogrom began.

Henryk Błaszczyk kept silent for 50 years. In 1996 he decided to give an account of what he still remembered of the events of 1946. In the autumn of 1945, after his father’s return from forced labour in Germany, the Błaszczyk family moved from a village to Kielce. They suffered great poverty, often going hungry. One day Henryk went to the village of Bielaki, where he stayed with the  Bartosińskis. At long last he had enough to eat and was happy there. He wanted to remain with the family for good but eventually he returned home after three or four days. His father was not angry with him, but the next morning he took him to the police station and ordered him to say that he had been kidnapped by Jews, had been kept in a cellar and had managed to sneak out of the window thanks to assistance offered by a Jewish boy. When Henio and his father approached the police station, a throng of agitated people was already gathered outside. The boy was kept in detention until January 1947. Later on, he saw his father drinking vodka with secret police agents visiting their home. Both the father and mother told him to keep silent, warning him that ‘otherwise he would have his head chopped off’.  Small wonder that he kept silent for so many years. Henryk Błaszczyk’s story lacks clarity but the ambiguities will never be explained. He died shortly after being interviewed for the film. 

 

Media Kontakt, ul. Wilcza 12 C, 00-532 Warszawa, tel. +48 22 627 28 31, fax. +48 22 622 60 13
design©pixele.net