W sierpniu 1968 r. państwa Układu Warszawskiego ZSRR, NRD, Węgier, Bułgarii i Polski wystąpiły wspólnie „w obronie ustroju socjalistycznego” u naszych południowych sąsiadów i wkroczyły do Czechosłowacji. Udział Polaków w walkach o „niewolę Waszą i naszą” obciąża pamięć zbiorową narodu. Nie wystarczy obarczyć odpowiedzialnością za te wydarzenia ówczesnego I sekretarza KC PZPR Władysława Gomułkę, ministra obrony narodowej Wojciecha Jaruzelskiego czy głównodowodzącego polskiej armii inwazyjnej Floriana Siwickiego. Honor narodu polskiego starała się ratować grupka młodych ludzi, którzy w atmosferze pomarcowej klęski znaleźli siłę ducha pozwalającą na rozpaczliwy gest protestu. Ówcześni studenci - Andrzej Seweryn, Ryszard Peryt, Eugeniusz Smolar, Bogusława Blajfer, Sylwia Poleska, Michał Wejroch, Andrzej Zdrowski i Włodzimierz Pańków - zawiązali organizację, która produkowała i rozpowszechniała ulotki protestujące przeciwko inwazji. Jednak bardzo szybko odpowiednie służby „unieszkodliwiły” krnąbrnych studentów. Trafili oni do więzienia na Rakowieckiej. Po kilku miesiącach zostali zwolnieni przed rozprawą sądową. Swoją działalnością wpisali się na krótką listę Polaków czynnie demonstrujących swój protest przeciwko brutalnemu naruszeniu cudzej suwerenności, obok ludzi kultury, takich jak Jerzy Andrzejewski, czy Zygmunt Mycielski, oraz Ryszard Siwiec, który dokonał dramatycznego aktu samospalenia podczas ogólnokrajowych dożynek na Stadionie Dziesięciolecia. Prezentowany film jest zbudowany na przeciwstawieniu sobie różnych relacji. Z jednej uczestnicy studenckiego „spisku” wyjaśniający motywy swego działania i stan ducha - dojmujące poczucie samotności i bezsilności, a zarazem silny imperatyw działania. Z drugiej zaś strony materiały archiwalne czeskiej kroniki filmowej, pokazujące kraj w okresie Praskiej Wiosny, fragmenty artykułów drukowanych wówczas w prasie polskiej, opisujące dramatyzm sytuacji w Czechosłowacji, zagrażającej bezpieczeństwu Układu Warszawskiego. Na koniec relacja ze spotkania po latach trójki polskich studentów, uczestników protestu, z mieszkańcami okupowanego w 1968 roku przez polską armię Hradec Kralove.
Nie ma powodów do radości / There’s No Reason for Joy – 26', 1998, dir. Jerzy Diatłowicki
In August 1968 the Soviet Union, the German Democratic Republic, Hungary, Bulgaria and Poland were spurred into action ‘in defence of the socialist system’. Their troops entered Czechoslovakia. The participation of Poles in the Warsaw Treaty intervention to crush the Prague Spring places a burden on the Polish nation’s collective memory, as the blame lay not just on the then First Secretary of the Polish United Workers Party Władysław Gomułka, the Defence Minister Wojciech Jaruzelski and the commander-in-chief of the Polish invading army Florian Siwicki.
In an attempt to save the nation’s honour, a group of young Poles began what may be seen as a hopeless act of protest. The students – Andrzej Seweryn, Ryszard Peryt, Eugeniusz Smolar, Bogusława Blajfer, Sylwia Poleska, Michał Wejroch, Andrzej Zdrowski and Włodzimierz Pańków – set up an organization which printed and distributed leaflets protesting against the invasion. Chased by the secret services, they spent several months in prison. Their names were added to the short list of Poles who openly protested against the brutal trampling of a nation’s sovereignty. These included the writer Jerzy Andrzejewski, the composer Zygmunt Mycielski, and Ryszard Siwiec, who committed suicide by self-immolation in front of some 100, 000 spectators during a propaganda harvest festival at a Warsaw sports stadium.
The film juxtaposes accounts by the protesting students, which reflect their sense of loneliness and hopelessness coupled with a strong resolve to act, with original footage of the Czech film newsreel documenting the Prague Spring and alongside articles in the Polish press describing the dramatic situation in Czechoslovakia which was said to have posed a threat to the security of the Warsaw Pact. The film also includes a report from a meeting many years later between three Poles who participated in the student protest and the residents of Hradec Kralove, a city occupied by the Polish Army in 1968.