Po zajęciu Warszawy przez Niemców w 1939 r. Szmul Zygielbojm znalazł się wśród 12 zakładników, których hitlerowcy zażądali jako gwarancji dotrzymania warunków kapitulacji Stolicy. Zgłosił się na ochotnika. Po pewnym czasie został zwolniony. Poszukiwany przez gestapo w Łodzi (gdzie był radnym miejskim) opuścił Polskę, zostawiając żonę i dzieci. W USA informował o tragicznym losie żydowskiej społeczności pod hitlerowskim reżimem. W lutym 1942 r. w Londynie powołana została II-ga Rada Narodowa, pełniąca funkcję Sejmu RP na uchodźstwie. W jej skład weszło 31 osób, reprezentujących wszystkie większe ugrupowania polityczne. Społeczność żydowską w Radzie reprezentowali Ignacy Szwarcbard i Szmul Zygielbojm z socjalistycznej z partii Bund. Zygielbojm robił wszystko aby zwrócić uwagę wolnego świata na sytuację Żydów pod hitlerowską okupacją. Słał listy i protesty wszędzie gdzie tylko mógł m.in. do prezydenta USA – Franklina Roosevelta i do premiera Wielkiej Brytanii – Winstona Churchilla. Po wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim, 12 maja 1943 r. Szmul Zygielbojm w geście protestu przeciwko milczeniu świata popełnił samobójstwo. „Milczeć nie mogę i żyć nie mogę gdy giną resztki ludu żydowskiego w Polsce, którego reprezentantem jestem. (…) Może śmiercią swą przyczynię się do oderwania z obojętności tych, którzy mogą i powinni działać by teraz jeszcze w ostatniej by chwili uratować od niechybnej zagłady tę garstkę Żydów polskich, jaka jeszcze żyje.”
W filmie przytoczono obszerne fragmenty stenogramów obrad Rady Narodowej. Komentują: członek Bundu – Majer Bogdański, kurier AK do Rządu RP na Obczyźnie – Jan Karski, córka jednego z powstańców w Getcie Warszawskim – Irena Klepfisz.
Mur / The Wall – 46', 2001, dir. Mirosława Wazacz
When the Germans occupied Warsaw in 1939 they demanded twelve hostages from the city inhabitants to prevent further resistance. Szmul Zygielbojm volunteered to be one of them, as a representative of the Jewish labour movement. He was released some time later. Wanted by the Gestapo in Łódź (where he was a city councillor) he left Poland, leaving behind his wife and children. In the United States he informed high-ranking officials of the tragic fate of the Jewish community under the Nazi regime. In February 1942, in London, the Second National Council was formed, to perform the function of Poland's Parliament-in-exile. It comprised 31 members, representing all major political groupings. The Jewish community was represented in the Council by Szmul Zygielbojm and Ignacy Schwarzbart from the Socialist Party Bund. Zygielbojm did all he could to draw the attention of the free world to the situation of Jews under Nazi occupation. He sent letters and protests everywhere he could, including US President Franklin D. Roosevelt and British Prime Minister Winston Churchill. After the outbreak of the Uprising in the Warsaw Ghetto, on 12 May 1943, in a gesture of protest against the world's indifference Szmul Zygielbojm committed suicide. ‘I cannot continue to live and remain silent while the remnants of Polish Jewry, whose representative I am, are being murdered. (...) By my death I wish to express my strongest protest against the passivity with which the world observes and permits the extermination of the Jewish people,’ he wrote.
The film features extensive fragments of the minutes of the National Council debates. Commentators include Bund member Majer Bogdański, Home Army courier to the Polish government-in-exile Jan Karski, and Irena Klepfisz, the daughter of a participant in the Warsaw Ghetto Uprising.